Optik
Huygens, özellikle 1678 yılında Paris Bilim Akademisi’nce bildirilen ışığın dalga kuramıyla hatırlanmaktadır. Bu teori, 1690 yılında kendisinin ışık tezinin içinde yayınlanmıştır. Huygens bu yayında, dalga teorisinin el yazmasında ona yardımcı olan Ignace- Gaston Pardies’den de bahsetmiştir.
Huygens’in temel ilkelerinden birisi de ışık hızının sonlu olduğudur. Bu teori kinematiktir ve teori büyük oranda geometrik optik ile sınırlıdır.
Huygens 1669 yılında Rasmus Bartholin tarafından keşfedilen İzlanda Kalsitinin üzerinde çift kırılma olayını tecrübe etmiştir. Huygens ilk başlarda bulduğu şeyin ne olduğunu açıklayamadı. Daha sonra kendisinin dalga teorisi konsepti ile açıklamıştır. Huygens ışınların kırılmasına ve eğilmesine sebep olan eğri yüzey üzerine olan iddiaları geliştirmiştir. Newton 1704 yılında bu teorinin yerine ışığın parçacık teorisini önerdi. Huygens’in teorisi kabul edilmedi çünkü boyuna dalgalar çift kırınım olayını göstermemekteydi. Huygens projektörlerdeki mercek kullanımını incelemiştir. 1659 yazışmalarına göre Huygens, büyülü fenerin mucidi olarak yansıtılmıştır.
Zaman ölçme bilimi
Huygens mevcut saatlerden farklı olarak zamanı daha doğru ölçen saatler tasarlamıştır. Huygens’in sarkaçlı saat buluşu, zaman ölçmede çığır açan bir buluştur ve Huygens 1656 yılının sonlarına doğru sarkaçlı saatin bir prototipini yapmıştır. Bu yeni saatler navigasyon için uygundu. Aslında Huygens Bu icadı denizcilik sistemine yardımcı olması için bulmuştur fakat Huygens yerçekiminin sarkaç üzerindeki etkisini göz ardı ettiği için uygun bir çalışma olmadı. Saat dünyanın merkezinden uzaklaştıkça yerçekimi etkisini kaybediyor ve sarkacın salınımında değişiklikler oluyordu. Bu nedenle Fransız Akademisi’nin Cayenne’ye yaptığı sefer olumsuz sonuçlanmıştır.
Sarkaçlar
Huygens, 1673 yılında Horologium Oscillatorium sive de motu pendulorum (Zamanı Ölçme Biliminde Salınım veya Sarkaç Hareketleri) adlı kitabı yayınlandı. Bu kitap Huygens’in yaptığı en önemli çalışmadır. Mersenne ve diğerleri tarafından sarkaçlar çok hassas olmayan sabit zaman aralıklarıyla gözlemlenmiştir. Sarkaçların periyotları salınım genişliğine bağlıdır. Huygens bir cismin üzerine etkiyen yerçekimi kuvvetiyle cismin aşağı doğru kaymasını gözlemleyerek aşağı doğru olan eğriyi bulmuştur. Böylelikle sözde Tautochrone sorununu çözmüştür. Ayrıca Huygens, Mersenne tarafından oluşturulan, salınım hareketi yapan herhangi bir şekildeki katı cismin periyodunu bulma sorununu çözmüştür. Bu, salınımın merkezi ve dönme noktasıyla olan karşılıklı ilişkinin keşfini kapsamaktadır. Huygens dairesel hareket yapan bir kordonun üzerinde ağırlık oluşturarak ve merkezkaç kavramını kullanarak konik sarkacı incelemiştir. Huygens, ideal matematiksel sarkacın periyod formülünü ağırlıksız bir ip kullanarak elde etmiştir.
Huygens birleştirilmiş sarkaçların salınım periyodları üzerinde çalışmalar yaparak ‘’eylemsizlik momentini’’ geliştirmiştir.
Huygens iki saat sarkacını aynı destek üzerinde birbirine monte ederek senkronize olmasını sağlamıştır ve böylelikle birleştirilmiş salınımları gözlemlemiştir.
Spiral yay saati
Huygens ve Robert Hooke spiral yay saatini aynı dönemde olmalarına rağmen birbirlerinden bağımsız olarak geliştirmişlerdir. Bu konu üzerine tartışmalar yüzyıllarca devam etti.
Spiral yaylar bağımsız maşa kollarıyla birlikte modern saatlerin temelidir çünkü bunlar eşzamanlı olarak ayarlanabiliyordu. Ayrıca Huygens 1675 yılında ‘’cep saatinin’’ patentini almıştır.
Astronomi
Satürn’ün halkaları ve Titan
1655 yılında Huygens, Satürn’ün çevresinde ince, düz ve ekliptik eğimli katı bir halka olduğunu ileri sürdü. Huygens kendisi tarafından tasarlanan 50 kat mercekle güçlendirilmiş teleskop kullanarak Satürn’ün uydusu olan ‘’Titan’ı’’ keşfetmiştir. Aynı yıl içerisinde Orion Nebula’sını (takımyıldızı) gözlemledi ve çizdi. Onun bu çizimi Orion Takımyıldızının bilinen ilk çizimidir ve 1659 yılında ‘’Satürn Sistemi’nde ‘’yayınlanmıştır. Huygens modern teleskoplar kullanarak takımyıldızını farklı yıldızlar halinde parsellemeyi başardı ve bu takımyıldızı içerisindeki koyu parlaklığa onun onuruna Huygenian Bölgesi adı verilmiştir. Ayrıca, Huygens birçok yıldızlararası nebulaları ve bazı çift yıldızları keşfetti.
Huygens, Güneş sistemi, gezegenler ve evren ile ilgili olan görüş ve düşüncelerini yazdığı Cosmotheoros kitabında toplamıştır.
Çalışmaları listesi
- 1649 – De iis quae liquido supernatant (suyun üst kısmı hakkında:yayınlanmadı)
- 1651 – Cyclometriae
- 1651 – Theoremata de quadratura hyperboles, ellipsis et circuli (hiperbol, elips ve dairenin alan hesabı : Huygens’in ilk yayınıdır.)
- 1654 – De circuli magnitudine inventa (Dairenin Çevresini Bulma)
- 1656 – De Saturni Luna observatio nova (Satürn uydusunun yeni gözlemi, Titan’ın keşfi)
- 1659 – Systema saturnium (SatürnGezegeni)
- 1659 – De vi centrifuga (Merkezcil Kuvvet: 1703’te yayınlandı)
- 1673 – Horologium oscillatorium sive de motu pendularium (Zaman Ölçme Biliminde Salınım veya Sarkaç Hareketleri: Louis XIV. e adanmıştır.)
- 1684 – Astroscopia Compendiaria tubi optici molimine liberata (Tüpsüz teleskobun bileşenleri)
- 1685 – Memoriën aengaende het slijpen van glasen tot verrekijckers (teleskop merceklerinin bilenme yöntemleri)
- 1686 – Old Dutch: Kort onderwijs aengaende het gebruijck der horologiën tot het vinden der lenghten van Oost en West (teleskop mercekleri boylamı ölçmek için nasıl bilenir)
- 1690 – Traité de la lumière (Işık Antlaşması)
- 1690 – Discours de la cause de la pesanteur (Yerçekimi Nedenleri)
- 1691 – Lettre touchant le cycle harmonique (Harmonik Döngü ile ilgili mektup)
- 1698 – Cosmotheoros (Güneş sistemi, kozmoloji, evrendeki yaşam hakkında)
- 1724 – Novus cyclus harmonicus (Yeni harmonik döngü: Huygens’in ölümünden sonra, Leiden)
Huygens’in adının verildiği alanlar
Bilim
- Huygens insansız uzay aracı (Cassini-Huygens misyonunun bir parçası olarak
Satürn’ün Titan Uydusuna indirilmiştir.)
- Huygens 2801 Asteroidi
- Mars üzerindeki bir kratere Huygens ismi verilmiştir.
- Mons Huygens (Ay üzerindeki en yüksek dağ)
- Huygens Yazılımı (Mikroskop görüntüsü işleme paketi)
- Huygens tarafından tasarlanan iki elemanlı göz merceği
- Huygens- Fresnel Prensibi (Dalga yayılımındaki bozuklukları anlamak için)
- Huygens Dalgacığı
- W.I.S.V Christiaan Huygens (Delft Teknoloji Üniversitesi’nde Matematik ve Bilgisayar Bilimleri için çalışmalar yapan Hollandalı çalışma derneği)
- Huygens Laboratuvarı (Leiden Üniversitesi, Fizik Bölümü, Hollanda)
- Huygens Süper Bilgisayarı (Hollanda Ulusal Süper Bilgisayar Tesisi)
- Hollanda Noordwijk’deki Huygens Binası
- Hollanda, Nijmegen, Radboud Üniversitesi Huygens Binası (Nijmegen Üniversitesi, Fen Bilimleri Bölümü’nün önemli yapılarından birisidir.)
Kaynak: Christiaan Huygens, //tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Christiaan_Huygens&oldid=19196467 (last visited Nisan 17, 2018).
