Louis de Broglie

Louis-Victor Pierre Raymond de Broglie (15 Ağustos 1892 – 19 Mart 1987), Nobel Ödülü sahibi Fransız fizikçi. De Broglie ayrıca Académie des sciences’ın daimi sekreteriydi.

Biyografi

De Broglie 5. de Broglie dükü Victor’un oğlu ve Madame de Staël’in torunlarından biri olarak doğdu. 1960’ta büyük ağabeyi aynı zamanda fizikçi de olan altıncı dük Maurice de Broglie geriye bir varis bırakmadan öldüğünde Louis yedinci de Broglie dükü oldu. Louis de Broglie hiç evlenmedi bu yüzden de Louveciennes’de öldüğünde yerine uzaktan kuzeni Victor-François de Broglie geçti.

De Broglie başlangıçta hümanist olarak bir kariyer planlamıştı ve ilk öğrenim derecesini tarih üzerine aldı. Buna rağmen sonrasında dikkati matematik ve fiziğe döndü. 1914’te I. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla radyo iletişiminin gelişmesi için orduya hizmetini teklif etti.

Hareket eden bir parçacığa bir dalga eşlik eder hipotezi Louis de Broglie’ye aittir.

Elektronların dalga özelliği

De Broglie’nin, elektronun dalga özelliği taşıdığını aςıklayan doktora tezi, fiziğin yönünü değiştirecek nitelikte bir varsayım olmasına karşın önceleri pek büyük yankı uyandırmamıştı. Sonradan Schrö-dinger’in, elektron gibi maddesel parςacıkların hareketini bir dalga denklemiyle vererek matematiksel bir temele oturtacağı bu varsayım ancak üς yıl sonra değerlendirilip yeniden gündeme getirildi. 1927’de Davisson ve Germer, de Broglie’nin savını sınamayı hiς düşünmezken, bir rastlantı sonucu kristallere ςarpan elektronların kırınıma uğradığını gözlemlediler.

Tıpkı Max von Laue’nin kristallerde X ışınlarının kırınımını gözlemlemesinden sonra bu ışınların dalga niteliğinde olduğunun anlaşılması gibi, bu deneysel bulgu da de Broglie’nin varsayımına sağlam bir kanıt olmuştu. Dalga mekaniğine de Broglie’nin en büyük katkısı, klasik elektrodinamikle Einstein’ın foton ve görelilik kuramlarını bağdaştırarak, tüm parςacıklara hızlarıyla ters orantılı bir dalgaboyu değeri (de Broglie dalgaboyu) vermesidir.

Paris Okulu

Bilim felsefesinde ise de Broglie, kuvantum mekaniğindeki belirlenimci (determinist) yorumun başlıca sözcülerinden biridir. Küςük bir ayrıcalık dışında temelde belirlenimci olan klasik mekanik ve klasik elektrodinamik, bir sistemin belli bir andaki durumuna bakarak gelecekteki durumunun kesinlikle belirlenebileceğini kabul eder. Buna karşılık Born, Heisenberg ve Jordan, bu ilkeyle ςelişen belirsizlik ilkesini savunarak kuvantum kuramına yeni bir yaklaşım getirmişlerdi. De Broglie, 1927’de Brüksel’de toplanan 5.Solvay Kongresi’nden başlayarak, Kopenhag Okulu’nun belirsizlik ilkesiyle klasik fiziğin belirlenimcilik ilkesini uzlaştırmaya ςalışmıştır.

Başlıca Eserleri

Recherches sur la theorie des quanta, 1924, (Kuvanta Kuramı Üzerine Araştırmalar)
Ondes et mouvements, 1926, (Dalgalar ve Hareketler)
La mecanique orıdulatoire,, 1928, (Dalga Mekaniği)
Matiere et lumiere , 1937, (Madde ve Işık)
Physique et microphysique, 1947, (Fizik ve Mikrofizik)
Savants et decouvertes,. 1951, (Bilginler ve Buluşlar)
Revolutıon in Physics, 1953, (Fizikte Devrim)
Certitudes etincertitudes de la Science, 1966, (Bilimin Belirliliği ve Belirsizliği)
Recherches d’un demi- siecle, 1976, (Yarım Yüzyıllık Araştırmalar).

Kaynaklar:
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi,
Louis de Broglie, //tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Louis_de_Broglie&oldid=19217764 (last visited Nisan 17, 2018).